مرصادالعباد: انحرافی در سنت متون صوفیانه
نویسندگان
چکیده
یکی از ویژگی های اصلی آثار صوفیانه اقتباس آن ها از اندیشه های صوفیان پیش از خود است، چنانکه تأثیرپذیری نویسنده ی کشف المحجوب از رساله ی قشیریه این امر را اثبات می نماید، این تأثیرپذیری و تأثیرگذاری ها سبب ارتباط زنجیره ای این آثار با یکدیگر شده است، حال آنکه مرصادالعباد نجم رازی به نوعی انحراف و خروج از این زنجیره و سنت است.نجم الدین رازی در تألیف آثار خود به مسائل تاریخی و سیاسی زمان توجه نموده و به مقتضای زمان در تعالیم صوفیانه دگرگونی-هایی ایجاد کرده است. به عنوان یکی از این دگرگونی ها می توان به جایگاه کلیدی شاهان در مرصادالعباد اشاره کرد که رازی این طبقه را در صدر سایر طبقات می نشاند. حال آنکه مطالعه آثار صوفیه پیش از او سرشار از احادیثی است که پیران، مریدان خویش را به دوری از شاهان امر کردند، نویسندگان در این مقاله به انحراف های نجم رازی از سنت متون صوفیه پرداخته، سعی می کنند تا دلایل چنین انحرافی را نیز با رویکردی به عصر رازی بیان کنند.
منابع مشابه
تبارشناسی باورهای ملامتیانِ نخستین در متون صوفیانه
در سده سوم هجری، مقارن با روی کار آمدن حکومت سامانی در خراسان بزرگ، جریانی زهدگرا به نام ملامتیه در نیشابور شکل گرفت که به دلیل تفاوتهای بنیادین با صوفیه و کرامیه در آداب و رسوم، مشهور شد. مخالفت ملامتیان با خرقهپوشی، تأسیس خانقاه، سماع و تشویق به فعالیتهای اقتصادی، آنها را از صوفیه و کرامیه تمایز بخشید و گسست معرفتی را نشان داد که پیش از آن در عرفان اسلامی سابقه نداشت. آموزههای کانون...
متن کاملبازجست نظام هستی شناسانه ی علوی در متون صوفیانه
نهج البلاغه و متون روایی شیعه از مهمترین منابع و آبشخورهای متون عرفانی و صوفیانه به شمار میآید. در موضوع هستیشناسی و مؤلفههای آفرینش بدیع از «لا من شیء» در دیدگاه امامان شیعه(ع)، آفرینش ابداعی عالم هستی از ناچیز توسط خداوند، ایجاد نظاممند آسمان و زمین، هدفمندی اجزای آفریدگان و انقیاد همه هستی از اوامر الهی، از جمله مباحثی است که هم در متون روایی شیعه و هم متون منظوم و منثور صوفیانه به چشم ...
متن کاملبررسی تطبیقی اصطلاحات عرفانی و صوفیانه در شرح گلشن راز، کیمیای سعادت ، مرصادالعباد و صمباح الهدایه
از آنجا که غایت و نهایت و مقصد همه صوفیان و عارفان از آن همه ورع و زهد و تحمل سختیها، رسیدن به حقیقت مطلقه و ارتباط با مبدا هستی بوده، و تحقق این امر جز از طریق شهود و درون بینی و اشراق امکانپذیر نبوده است . در طول قرون گذشته عرفان و تصوف به عنوان شاخه ای از معرفت بشری صحنه تعاطی افکار و تعارضهایی بوده است که منجر به پیدایش تعاریف و اصطلاحات گوناگون در این قلمرو گردیده است ، زمینه های فکری، مذه...
15 صفحه اولبررسی عوامل انحرافی در متون روایی مرتبط با زنان
چکیده مسأله جنسیت همانند قومیت و ملیت قرنهاست که در تاریخ بشریت به سبب عدم بصیرت و جهالت تاریخی فرزند آدم بحران ها و مصائبی را به ارمغان آورده است. زنان به دلیل تفاوتی که در عین تناسب براساس خلقت بدیع و حکیمانه خداوند با مردان داشته و به علت نقش اساسی که در طول تاریخ بر عهده گرفته اند، در تعارض دوسویه افراط و تفریط قرار داشته، گاه او را فوق انسان دانسته و در حد پرستش بالا برده اند و گاه او را ...
15 صفحه اولرساله قشیریه و تأثیر آن بر یکی از متون صوفیانه قرن دهم هجری
استاد امام عبدالکریم بنهوازن قشیری(376-465 هـ.ق) یکی از بزرگترین عالمان، عارفان و متکلمان بزرگ قرن پنجم هجری قمری است که آثار فراوانی به او نسبت داده شده است.مهمترین اثر عرفانی او، کتاب الرساله القشیریه است.این کتاب چه در زمان مؤلف و چه پس از او از مهمترین متون صوفیه بوده که همواره مورد توجه عارفان و صوفیان قرار میگرفته است.از سوی دیگر، یکی از عارفان و عالمان بزرگ کُرد در قرن دهم هجری به نا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مطالعات انتقادی ادبیاتناشر: دانشگاه گلستان
ISSN
دوره 1
شماره 2 2014
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023